Skarby ziemi, bogactwa natury, cenne gatunki roślin i zwierząt – jakie znaczenia niosą ze sobą te konwencjonalne zwroty? Czy wszyscy rozumiemy je tak samo? Wystawa Łukasza Prus-Niewiadomskiego kusi wizją złota rosnącego na drzewach i zaprasza do refleksji nad wartością przyrody – także tą ściśle ekonomiczną. Minimalistyczne prace skrywające złote „skarby” pod powierzchnią fotograficznych obrazów będzie można oglądać w barwnym otoczeniu łódzkiej Palmiarni.

„Plantacja złota” to projekt artystyczny inspirowany badaniami dotyczącymi australijskich eukaliptusów przeprowadzonymi przez zespół doktora Mela Linterna, geochemika z rządowej agencji CSIRO. Naukowcy udowodnili, że eukaliptusy rosnące na powierzchni złóż złota pobierają z głębi ziemi wodę wraz z drobinami kruszcu. Ponieważ złoto może być toksyczne, roślina przenosi jego cząsteczki poprzez gałęzie do liści, które zrzuca na ziemię. Kiedy liść ulegnie rozkładowi, cały proces może się powtórzyć. Cząstki złota w liściach są tak małe, że nie da się ich dostrzec gołym okiem, jednak badacze dzięki użyciu specjalistycznego sprzętu są w stanie je zlokalizować i zobaczyć, co może stać się nowym sposobem poszukiwania złóż tego metalu w trudno dostępnych miejscach. Sposobem znacznie mniej inwazyjnym wobec ekosystemu niż stosowane obecnie próbne odwierty – przynajmniej do momentu, gdy zapadnie decyzja o rozpoczęciu w danym miejscu przemysłowego wydobycia…

Wystawa będzie prezentowana w Palmiarni Ogrodu Botanicznego w Łodzi nie tylko dlatego, że opowiada o egzotycznych roślinach. Palmiarnia zlokalizowana jest na terenie Parku Źródliska, związanego z osobą znanego łódzkiego przemysłowca Karola Scheiblera. Utrzymywanie przez przedsiębiorcę zielonej enklawy w przemysłowym mieście było oznaką prestiżu i swobody finansowej, czego echem jest miejska legenda o skarbie, który fabrykant miał ukryć na terenie parku. Lokalizacja ekspozycji nawiązywać więc będzie do dwóch kluczowych motywów projektu: przyrody reprezentowanej przez eukaliptus oraz bogactwa, którego symbolem jest złoto. 

Najzupełniej realne płatki złota znajdą się też w każdej prezentowanej na wystawie fotografii. Pozostaną jednak niewidoczne, podobnie jak cząsteczki kruszcu w liściach eukaliptusa. Artysta umieścił bowiem złotą warstwę na odwrotach prac, i to w taki sposób, że nie da się jej wydobyć bez zniszczenia zdjęcia. Czy sztuka rzeczywiście jest cenniejsza niż złoto? Fotograficznym obrazom rośliny i jej fragmentów towarzyszyć będzie obiekt w postaci żywego eukaliptusa z wszczepionymi w liście złotymi drobinkami. Będzie też wskazówka, która pozwoli publiczności dotrzeć do kolejnej części ekspozycji – znaleźć nowy „skarb”, ukryty na świeżym powietrzu nieopodal Palmiarni.

Kurator: Olga Filanowska
Organizator: Sensor Sztuki
Partner: Ogród Botaniczny w Łodzi

Wystawa czynna do 1 lipca w godzinach otwarcia Palmiarni (wt.-niedz. 10.00-18.00)
Wydarzenie towarzyszące Fotofestiwalu 2018 „Ludzka natura”