Jak to wyjaśnić? Wielu z nich pracowało przy badaniach archeologicznych prowadzonych przez dr Lubomirę Tyszler z Instytutu Archeologii Uniwersytetu Łódzkiego. Owa osada to nie wszystko. Na wysokim brzegu Warty odkryto też późnośredniowieczne grodzisko, zbudowane być może przez ród Okszyców w XIV wieku albo ówczesnych właścicieli Konopnicy – Korczowskich vel Konopnickich herbu Jastrzębiec w wieku XVI. Dzięki nim stanął w Konopnicy kościół św. Rocha, przy którym zbudowano klasztor OO. Paulinów. Po rodzinie Koziarskich zaś pozostał dwór, w którym mieści się dziś ośrodek wypoczynkowy należący do Politechniki Łódzkiej i folwark – z kilkunastu budynków przetrwały spichlerz, stodoła, gorzelnia oraz dziewiętnastowieczny drewniany młyn elektryczny nad Wartą. Całości dopełnia cmentarz wojenny, na którym pochowani zostali żołnierze Armii „Łódź” walczący z Niemcami we wrześniu 1939 roku.
Młodsi konopniczanie musieli się o tym wszystkim dopiero dowiedzieć. Dla nich właśnie – uczniów klas II-IV i V-VII – Stowarzyszenie „Na co dzień i od święta” (przy udziale Szkoły Podstawowej w Konopnicy oraz Instytutu Archeologii UŁ) zorganizowało cykl zajęć pod nazwą „re:WITALIZACJA pamięci. Konopnica”. Trwał od połowy października i zakończył się 20 listopada 2018 roku.

Dzieci w zaaranżowanym na potrzeby warsztatów wykopie archeologicznym znajdowały  paciorki, monety, sprzączki, a przede wszystkim potłuczone naczynia, które później miały za zadanie posklejać. Z kolei starsi uczniowie wzięli udział w pracach z użyciem wykrywacza metalu. Kolejnego dnia z bliska poznali jeden z zabytków swojej miejscowości – średniowieczne grodzisko. Do szkoły wracali polami, uważnie, by nie przeoczyć fragmentów ceramiki i innych archeologicznych artefaktów. Następnie wszystkie znaleziska zostały dokładnie oczyszczone i zidentyfikowane jako: fragmenty naczyń ceramicznych od starożytnych (z okresu rzymskiego), przez średniowieczne, po nowożytne, fragmenty naczyń szklanych, ceramiki budowlanej, a także łuska naboju z czasów II wojny światowej. Działania odbyły się pod okiem dr archeologii Anny Nierychlewskiej.

W budynku szkolnym z kolei wygłoszono prelekcje, których treść stała się podstawą do stworzenia aplikacji na urządzenia mobilne. Wygłosili je: dr Lubomira Tyszler – o pradziejach Konopnicy oraz dr Zdzisław Włodarczyk, prezes Wieluńskiego Towarzystwa Naukowego – o historii miejscowości i okolicy.
Finałem akcji było rozstrzygnięcie konkursu plastycznego poświęconego bohaterowi lub bohaterom Konopnicy, zarówno tym prawdziwym, jak i wymyślonym. Wystawę twórczości komiksowej w Szkole Podstawowej w Konopnicy dopełniły znaleziska sklejone przez uczniów oraz plansze z fotografiami i opisami wszystkich konopnickich zabytków.

„re:WITALIZACJA pamięci. Konopnica” została dofinansowana ze środków Narodowego Centrum Kultury w ramach Programu „Kultura – Interwencje 2018. EtnoPolska”.

Katarzyna Tośta