TEATR. Za niespełna tydzień rozpoczną się Retroperspektywy, festiwal wyrastający z działalności Teatru Chorea, ale skupiony na prezentacji najciekawszych zjawisk z dziedziny teatru i muzyki. Czekają nas spektakle, koncerty i dyskusje, a także po raz pierwszy - filmy. Hasło tegorocznej edycji, szczególnej z racji pandemii, brzmi: Ciało / pamięć / historia.
Teatr bez publiczności, zdalny kontakt twórców z widzami, potrzeba znalezienia nowych form, wykorzystujących technologie nie tylko jako medium. Międzynarodowy Festiwal Teatralny Retroperspektywy zaprosi publiczność do Fabryki Sztuki w Łodzi i przed monitory komputerów. Wśród premier instalacja performatywna „Schulz: Skrawki” Konrada Dworakowskiego i „Dionizos 360” Pawła Passiniego. Wśród propozycji zagranicznych „All I can manage, more than I could” grupy Earthfall z Wielkiej BrytaniiTeatr, czyli co?
Tegoroczna edycja Retroperspektyw będzie inna od dotychczasowych. Obejmujący 18 wydarzeń ujęty w haśle „Ciało / pamięć / historia” przepisany został na rzeczywistość online, ale „zdalność” rozumiana jest nie tylko jako organizacyjna konieczność, ale też temat do zbadania przez twórców.
– Tworzenie dla widzów, których nie ma, jest trudne. Niemniej przyjęliśmy wyzwanie i postanowiliśmy szukać sposobu na nowy kontakt zwidzem. Pytamy, jak dotknąć go po drugiej stronie ekranu i w jaki sposób rozmawiać z nim o rzeczach ważnych – mówi Tomasz Rodowicz, dyrektor festiwalu, szef Teatru Chorea.
Odpowiedzią ma być nie tylko forma prezentacji: transmisje i emisje wcześniej zarejestrowanych spektakli czy ograniczona reżimem sanitarnym liczba widzów w przestrzeni festiwalu, ale także pogłębiony namysł i dyskusje z udziałem uznanych twórców teatru na świecie. W panelu dyskusyjnym diagnozującym nową rzeczywistość teatralną i podejmującym próbę prognozowania jej kształtu w czasie po pandemii głos zabiorą m.in. Richard Schechner, Thomas Richards, Mario Biagini, Anna Karasińska, Tomasz Majewski, Dariusz Kosiński.
Premier w pandemię
A premiery? 21 sierpnia festiwal otworzy instalacja performatywna „Schulz: Skrawki” Teatru Chorea w reżyserii Konrada Dworakowskiego, która bierze za punkt wyjścia „Traktat o manekinach” Brunona Schulza. Poszukiwanie i przekraczanie granic pomiędzy ludzkim ciałem a materią ma pozwlić aktorom wejść w proces twórczy sugerowany przez Jakuba, bohatera nowel.
Najnowszy spektakl Pawła Passiniego „Dionizos 360” zrealizowany zostanie w technice VR, a kładł będzie nacisk na rekonstrukcję i ukazanie mechanizmu przemiany postaci w teatrze antycznym. Widzowie będą śledzić poczynania aktorów za pomocą gogli VR. Po raz pierwszy zobaczyć będzie można wideo-performance Patrycji Dołowy „Widoczki w pudełku”. Artystka chce zwrócić uwagę na kwestie przestrzeni i pamięci.
Z kolei "W wieży zamknięta” tworzy pięć wideo-performanców przygotowanych przez Julię Jakubowską, która do współpracy zaprosiła wyjątkowe dla siebie kobiety: Małgorzatę Lipczyńską, Joannę Jaworską-Maciaszek, Annę Maszewską i Dorotę Porowską. Punktem wyjścia każdej opowieści jest niepowtarzalna sytuacja, w jakiej znalazła się każda z kobiet, wcielająca się równocześnie w postać jednej z trzech baśniowych księżniczek.
– To szukanie archetypu kobiety, pewnego pierwowzoru. Z jednej strony mamy klasyczne baśnie i wyobrażenia. Z drugiej utrwalony wizerunek Królewny Śnieżki rodem z wytwórni Disney’a. Ale jest też i trzecia strona, czyli nasza własna rzeczywistość pandemiczna, która zmusiła część z nas to pozostania w domu. Jak baśniowe księżniczki uwięzione w wieżach przez jakąś siłę – tłumaczy Jakubowska i podkreśla, że bez tak wielkiego zaangażowania uczestników, projekt nie powstałby.
Każdy z performance’ów został odegrany w mieszkaniach aktorek w Łodzi, co zdaniem autorki projektu, nadało całości bardzo osobistego wydźwięku i pozwoliło uczestniczkom na większą pewność siebie i odgrywanej przez nie roli. Z kolei prace nad czwartym obrazem prowadzone były zdalnie.
Julia Jakubowska – artystka wizualna, aktorka, dramaturg jest od ponad 10 lat związana z Teatrem CHOREA. Współpracowała ze studentami PWSFTViT w Łodzi. Prowadzi warsztaty teatralne i integracyjne wykorzystujące techniki teatru fizycznego.
Goście, goście...
„All I can manage, more than I could” w wykonaniu grupy Earthfall z Wielkiej Brytanii to zapis procesu pracy reżysera z choreografem-terapeutą nad przywołaniem poprzez taniec historii próby samobójczej. Zobaczymy też przedstawienie Teatru Złote Wrota z Kijowa „Czy mnie kochałeś, tato?”, białoruski współczesny dramat w reżyserii Stasa Zhyrkova, Monikę Wachowicz w spektaklu „W zawieszeniu” w reżyserii Artiego Grabowskiego oraz „Salto mortale” Majki Justyny, podejmujący wątek przemijalności.
Stworzone przez dzieci i młodzież „Kroniki sejneńskie” w reżyserii Bożeny Szroeder, opierać będą się na opowieściach dziadków i pradziadków, a odtworzą dzieje przedwojennego, polsko-żydowskiego miasteczka z terenów pogranicza. „Więcej niż jedno zwierzę” teatrgalerii STUDIO z Warszawy to połączenie mockumentu przyrodniczego z emocjonalnym koncertem muzyki pop. Projekt inspirowany światem dzikich zwierząt, a także doświadczeniami performerów przełamuje tradycyjne narracje znane z popularnych filmów przyrodniczych.
Muzyka i film
Skoro o muzyce mowa, pierwszy koncert odbędzie się już w dniu otwarcia festiwalu, 21 sierpnia. Występ zespołu William’s Things czyli Michała Górczyńskiego, Seana Palmera i Tomasza Wirackiego łączy rytuał dźwięku z ponadczasowymi tekstami Williama Blake’a. Wśród innych propozycji muzycznych znalazły się koncerty zespołów Mojo Pin i NeoKlez.
Po raz pierwszy w programie Retroperspektyw zagościły propozycje filmowe: „Pieśń pamięci” Nathalie Rossetti i Turi Finochiaro, „Koniec Pieśni” Piotra Borowskiego,, „Konstelacje” Anieli Gabryel i produkcje VR: „Szepty” Jacka Nagłowskiego i Patryka Jordanowicza oraz „Sektor” Wojciecha Olechowskiego.
Pełny program wraz z możliwą formą uczestnictwa (online/offline) w poszczególnych wydarzeniach można znaleźć na stronie festiwalu: retroperspektywy.com. Udział we wszystkich wydarzeniach festiwalowych jest bezpłatny, na wydarzenia offline obowiązują rezerwacje.
"Kalejdoskop" patronuje Retroperspektywom. Możecie już odsłuchać podkastu "O sztuce teatru i technologii", przygotowanego w kooperacji z festiwalem - TUTAJ. Kolejne relacje i festiwalowe wrażenia znajdziecie w naszym serwisie i naszych kanałach w mediach społecznościowych.
red.