Z okazji dwudziestej rocznicy śmierci Antoniego Starczewskiego Centralne Muzeum Włókiennictwa we współpracy z Fundacją Signum przygotowało multimedialną prezentację, która opowiada o drodze twórczej tego artysty, ukazując ewolucję myśli i procesu formowania się spójnej wykładni filozoficznej.
Antoni Starczewski (1924-2000) to jeden z najciekawszych artystów łódzkiego środowiska lat powojennych, który nie tylko tworzył oryginalne dzieła, ale niejednokrotnie w swojej działalności wyprzedzał światowe nurty i działania artystyczne. Na najbardziej prestiżowych konkursach artystycznych na całym świecie zbierał liczne nagrody, i to w wielu dziedzinach sztuki (m.in. na Concorso Internationale delia Ceramica w Faenze, Biennale Internazionale delia Grafica we Florencji, Międzynarodowym Biennale Grafiki w Krakowie, Międzynarodowym Biennale Grafiki w Tokio). Jego wystawy indywidualne mogli oglądać Włosi, Francuzi, Szwajcarzy, Anglicy, Niemcy, Argentyńczycy, był też stypendystą rządu francuskiego.

Prace realizował w różnych mediach: ceramice, grafice, tkaninie, tworzył również projekty in situ. Eksplorował obszary sztuk wizualnych, muzyki, języka. Źródłem inspiracji była dla niego powtarzalność znaków i symboli. Zafascynowany ideą transpozycji języka z jednego medium w drugie, badał możliwości różnych środków wyrazu. Stworzył własny alfabet form i w naturalny sposób przenosił go na projekty, które opierały się na rytmie, jak muzyka. W ten sposób powstawały wizualne partytury. Powtarzalność znaków i symboli była dla niego źródłem licznych inspiracji i nadawała kierunek jego poszukiwaniom, niezależnie od tworzywa, w którym prace były wykonywane.

Cyfrowa wystawa prezentuje zdjęcia prac artysty: gobelinów, grafik, monumentalnych realizacji ceramicznych, instalacji z wykorzystaniem porcelanowych warzyw i owoców oraz obiektów ready made. Zaprezentowane realizacje w większości pochodzą ze zbiorów CMWŁ oraz kolekcji prywatnej. Ważną częścią wystawy są zdjęcia archiwalne przedstawiające niezachowane monumentalne ceramiczne kompozycje zaprojektowane i  wykonane dla Teatru im. Jaracza i Izby Rzemieślniczej w Łodzi.

- Antoni Starczewski to niezwykle oryginalny twórca. Na każdym polu działalności artystycznej widać wyraźnie, że podążał drogą wyznaczoną własnymi przemyśleniami, a aktualne prądy w sztuce miały dla niego znaczenie drugoplanowe. Zagadnienie transkrypcji języka jednego medium w drugie było inspiracją dla licznych poszukiwań formalnych, czego znakomitym przykładem są tkaniny znajdujące się w naszej kolekcji. Gdy w Polsce w owym czasie święciła triumfy tkanina eksperymentalna, prace Starczewskiego zaskakiwały konceptualnym podejściem oraz perfekcją tradycyjnego warsztatu. Takie rozumienie medium tkaniny jest świadectwem niezależności twórczego myślenia – mówi Marta Kowalewska, główna kuratorka CMWŁ.
Uzupełnieniem wystawy będzie udostępniony wkrótce na stronie www.cmwl.pl e-book – dwujęzyczny bezpłatny katalog zawierający teksty krytyczne cenionych historyków sztuki oraz badaczy.

Kuratorzy wystawy „Antoni Starczewski. Transpozycje”:

Marta Kowalewska – historyczka sztuki, kuratorka, główna kuratorka Centralnego Muzeum Włókiennictwa w Łodzi,  autorka licznych publikacji, redaktorka książek „Splendor tkaniny”, „Sploty idei”, „Abakanowicz. Metamorfizm”. Przewodnicząca Rady Fundacji Marty Magdaleny Abakanowicz-Kosmowskiej i Jana Kosmowskiego, Członkini Zarządu European Textile Network.

Grzegorz Musiał – historyk sztuki, kurator wystaw w Polsce i za granicą. Od 2007 r. dyrektor artystyczny, a obecnie prezes Fundacji Signum. Współpracował z Antonim Starczewskim przy realizacji wystawy w Centre Pompidou w 1983 r., a także w Muzeum Sztuki w Łodzi przy przygotowaniu retrospektywnej wystawy artysty w 2003 r.


Projekt „Antoni Starczewski – artysta totalny – wystawa cyfrowa wraz z katalogiem” dofinansowany jest ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach programu „Sztuki wizualne” oraz ze środków Miasta Łodzi.

Wystawa jest dostępna na portalu Digitex (digitex.cmwl.pl - dostęp 1 zł za 30 dni), prezentującym wirtualne zasoby Centralnego Muzeum Włókiennictwa w Łodzi. To II etap projektu będący kontynuacją zadania realizowanego w latach 2017-2019 w ramach Programu Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego „Kultura cyfrowa”. Prace objęły rozbudowanie katalogu cyfrowych zasobów CMWŁ o wizerunki 400 obiektów wraz z metadanymi i opisami popularnonaukowymi. Oprócz e-wystawy poświęconej Antoniemu Starczewskiemu, można oglądać jeszcze jedną nową cyfrową ekspozycję pt. „Ziemia obiecana”. Prezentuje ona zagadnienia z dziedziny przemysłu włókienniczego w Łodzi początków XIX wieku, jego rozkwitu i historii: muzealia, materiały audiowizualne, fotografie i archiwalia, teksty kuratorskie, opracowania i ciekawostki pochodzące ze zbiorów CMWŁ, z Archiwum Państwowego i Muzeum Kinematografii.