NOWY NUMER. Wirtualne życie, cudze uczucia, przeżycia wyłożone w krótkich komunikatach składają się na wyidealizowany, fałszywy obraz rzeczywistości. Mimowolnie porównujemy się z tym, jak inni mają fajnie, i czujemy się gorsi. Depresyjny charakter mediów społecznościowych, fale hejtu i agresywnych wzmożeń zatruwają zwłaszcza młode pokolenia. Na szczęście dobra literatura działa inaczej, choć równie często posługuje się fikcją. Książka jest przecież świadomą kreacją – autor nadaje jej formę, konstruuje bohatera, fabułę, kształtuje język, określa przebieg czasu. Czytelnik natomiast wędruje poprzez świat opowieści, współtworząc ją w wyobraźni. Doświadcza realnych przeżyć, które rozwijają osobowość, wzbogacają duchowo. Czy głęboko humanistyczna treść przetrwa w konfrontacji z bezdusznym kontentem, w coraz większym stopniu generowanym przez sztuczną inteligencję?
TEMAT NUMERU: GDZIE BIJE PULS LITERATURY?
Książka – rewolucyjny zew [TEMAT NUMERU]
Bogdan SOBIESZEK
Gdzie bije puls literatury? Są ważne teksty, mody literackie, niepokojące zjawiska, ale i miejsca, gdzie spotykają się ludzie i rozmawiają o książkach. Takim miejscem, okazją do spotkań i emanacją istotnych tekstów jest Festiwal Puls Literatury, którego 19. edycja odbyła się w grudniu w Łodzi. Hasło festiwalu „Rewolucja / Obiecana” pokazuje kierunek myślenia organizatorów. Nasza rzeczywistość znajduje się w fazie przesilenia. Czy czeka nas rewolucja, jak będzie przebiegać i co po niej nastąpi, zastanawiali się uczestnicy panelu otwarcia „Rewolucje”. Choć rewolucje nawiedzają świat cyklicznie i dziś czujemy, że coś wisi w powietrzu, zmiany nie nadchodzą, ludzie są zdemobilizowani, zatomizowani, nie ma sugestywnej utopii, nie ma pisarzy, którzy ponieśliby idee rewolucyjne. Inicjatywę przejęli konserwatyści, którzy w Stanach Zjednoczonych z sukcesem nawołują do rewolucji à rebours, czyli powrotu do tego, co było. A światem trzeba potrząsnąć, bo zmierza w przepaść – podkreślali uczestnicy panelu „Antropocen czy kapitałocen”.
Literatura jest kobietą [TEMAT NUMERU]
Paulina ILSKA
Nominacje do Nagrody Literackiej im. Juliana Tuwima wręczanej w ramach Festiwalu Puls Literatury potraktować można jako próbę wskazywania kierunku, przyszpilania naszej uwagi do tego, co ważne. Tradycyjnie w Domu Literatury odbyły się spotkania z nominowanymi pisarkami: Magdaleną Grzebałkowską, Weroniką Murek i Weroniką Kostyrko – która następnego dnia odebrała Nagrodę...
Pamiątka po Kotarbińskim [TEMAT NUMERU]
Maciej ŚWIERKOCKI
Na szczęście pamiątek po profesorze Tadeuszu Kotarbińskim, wybitnym filozofie i logiku, przedstawicielu genialnej szkoły lwowsko-warszawskiej, nie brakuje ani historykom, ani badaczom czy kontynuatorom jego dorobku. Ani nawet zwykłym, niespecjalistycznym czytelnikom, którzy może nigdy nie interesowali się bliżej reizmem, lecz pamiętają, powiedzmy, szczery wspomnieniowy szkic profesora o Witkacym, zamieszczony w zredagowanej zresztą właśnie przez Kotarbińskiego legendarnej księdze pamiątkowej („Stanisław Ignacy Witkiewicz. Człowiek i twórca”), albo chociażby sam tytuł „Traktatu o dobrej robocie”. Trochę takich pamiątek zostało nam też w Łodzi; można wręcz powiedzieć, że ich przybywa, ponieważ już od jedenastu lat Uniwersytet Łódzki organizuje niezwykle ważny społecznie, ogólnopolski i jedyny przy tym w skali kraju konkurs dla humanistów o Nagrodę im. Pierwszego Rektora Uniwersytetu Łódzkiego Profesora Tadeusza Kotarbińskiego, przyznawaną za „wybitną pracę z zakresu nauk humanistycznych”.
Poza tym
Nie mogę z mojej muzyki żyć, ale bez niej to już w ogóle [ROZMOWY]
Z Tomaszem „Mechem” WOJCIECHOWSKIM rozmawia Bogdan SOBIESZEK
– Dzisiaj można walczyć o słuchaczy za pomocą internetu i tak robię. Mówienie o sobie na co dzień, chwalenie się to jedyna droga dotarcia do ludzi. Ta sytuacja jest dla mnie dziwna, ale muszę w tym funkcjonować, bo inaczej nikt nie będzie słuchał mojej muzyki – mówi łódzki gitarzysta TOMASZ „MECHU” WOJCIECHOWSKI, który niedawno, w wieku 60 lat, wydał swoją debiutancką solową płytę, a jest kojarzony z takimi łódzkimi składami, jak Blitzkrieg, Jezabel Jazz, Moskwa czy Hedone.
Artysta nie może stać w miejscu [ROZMOWY]
Z Adamem MAKOWICZEM rozmawia Magdalena SASIN
– O tym, czy nuta jest fałszywa, czy nie, decyduje to, co się zagra po niej. Nawet błąd można potraktować jako napięcie emocjonalne. Tak często rodzi się ciekawa improwizacja – mówi ADAM MAKOWICZ, wybitny pianista jazzowy, który w tym roku obchodzi 85. urodziny. W grudniu wystąpił z Orkiestrą Kameralną Primuz podczas 13. AŻ Festiwalu Akademii Muzycznej w Łodzi.
Formy do przytulenia [ROZMOWY]
Z Ryszardem Henrykiem CHOJNACKIM rozmawia Aleksandra TALAGA-NOWACKA
„Samorodki, części wspólne, zbiór obiektów haptycznych” Ryszarda Henryka Chojnackiego to zestaw niewielkich ceramicznych rzeźb o organicznych kształtach, których można dotykać. – W pewnym momencie uświadomiłem sobie, że lubię dotyk gliny, lubię czuć jej wagę, masę, chłód czy ciepło, gdy ogrzeje się od dłoni. Do tradycyjnej rzeźby wróciłem właśnie ze względu na haptykę – mówi młody twórca, którego prace będzie można oglądać na wystawie w Pałacu Grudzińskich w Poddębicach przy ul. Mickiewicza 9/11, zorganizowanej przez Łódzki Dom Kultury. Otwarcie 17 I o godz. 15.
W numerze także Galeria Ryszarda Henryka Chojnackiego.
Boli i bije rekordy [ROZMOWY]
Z Agatą Turkot i Tomaszem Schuchardtem rozmawia Agata GWIZDAŁA-MALIK
„Dom dobry” to najchętniej oglądany polski film w kinach w 2025 roku. Wojciech Smarzowski od lat z różnych perspektyw przygląda się kondycji polskiego społeczeństwa, obnażając jego najczarniejsze strony. Tym razem opowiada historię Gośki, która szukając miłości, staje się ofiarą przemocy, na którą nikt nie potrafi właściwie i na czas zareagować. Rozmawiamy z odtwórcami głównych ról: Agatą Turkot i Tomaszem Schuchardtem. – Pochodzę z miejscowości, gdzie w wielu domach, u sąsiadów, była przemoc, więc byłem też obserwatorem. Podczas przygotowań do filmu nie spotykałem się z oprawcami – po pierwsze wątpię, żeby któryś chciał ze mną porozmawiać, a po drugie w ogóle mnie nie interesuje ten typ człowieka. Jestem aktorem, mogę to zagrać – mówi Tomasz Schuchardt.
DODATEK – „ŁÓDZKIE INSPIRUJE”
„Kalejdoskop” niezmiennie stara się dostrzegać ciekawe działania kulturalne w regionie. W dodatku „Łódzkie inspiruje” przyglądamy się wybranym miejscom oraz związanym z nimi inicjatywom. I zaskakują nas swoim bogactwem – tyle się dzieje. W tym numerze zabieramy czytelników do Wielunia…
Spis treści
10
Pracować czy nie?
Łukasz Barys
11
Czas nie płynie.
Andrzej Poniedzielski
14
Książka – rewolucyjny zew.
Bogdan Sobieszek
18
Literatura jest kobietą.
Paulina Ilska
21
Pamiątka po Kotarbińskim.
Maciej Świerkocki
26
Nie mogę z mojej muzyki żyć, ale bez niej to już w ogóle.
Rozmowa z Tomaszem „Mechem” Wojciechowskim
32
Nowy rozdział.
Bogdan Sobieszek
34
Artysta nie może stać w miejscu.
Rozmowa z Adamem Makowiczem
37
„Dziadek” po nowemu.
Magdalena Sasin
40
Spać pan idź.
Łukasz Maciejewski
42
Mały Indy.
Dariusz Bilski
44
Formy do przytulenia.
Rozmowa z Ryszardem Henrykiem Chojnackim
47
Galeria Kalejdoskopu
Ryszard Henryk Chojnacki
52
Efektownie, nie efekciarsko.
Aleksandra Talaga-Nowacka
55
Perypetie z Nowym Rokiem.
Mieczysław Kuźmicki
56
Z panterą w klatce.
Maciej Cholewiński
58
Gwiezdna beletrystyka.
Piotr Kasiński
60
Boli i bije rekordy.
Rozmowa z Agatą Turkot i Tomaszem Schuchardtem
62
Straty policzone.
Marcin Andrzejewski
64
To tylko ja.
Piotr Grobliński
67
Dodatek „Łódzkie inspiruje”
– Wieluń
80
Kalendarium
Na okładce: Tomasz „Mechu” Wojciechowski, łódzki muzyk
Fot. Wojciech Bryndel
„Kalejdoskop” 01/2026 do kupienia od 30 XII w punktach Garmond-Press i Kolportera oraz w salonach empik w całym województwie łódzkim, a od 29 XII – w recepcji Łódzkiego Domu Kultury przy ul. Dowborczyków 18 (II piętro biurowca).
A także w prenumeracie redakcyjnej.
Archiwalne „Kalejdoskopy” są dostępne jako e-booki na Virtualo.pl.
- od 29-12-2025
- od 30-12-2025
Kategoria
Wiadomości
