Edward Norton laureatem Transatlantyk Glocal Hero Award, Lucrecia Martel uhonorowana nagrodą "FIPRESCI 92”, a film "Pięćdziesiąt wiosen Aurory" z Transatlantyk Distribution Award - podsumowujemy 7. edycję festiwalu.
8 dni, ponad 200 filmów, 55 filmowych premier i 63 tysiące widzów, wybitni twórcy z całego świata i wyjątkowe nagrody - w piątek 21 lipca zakończyła się tegoroczna edycja Transatlantyk Festival w Łodzi.
Wypełnione po brzegi sale kinowe podczas seansów "Dunkierki", "Boskiego porządku", "Party", "Zwierząt" czy "Whitney. Być sobą?". Tłumnie uczęszczane pokazy Kina Łóżkowego. Wybitni artyści z całego świata na wyciągnięcie ręki. Najlepsi polscy szefowie kuchni na Kinie Kulinarnym, programowanym wspólnie z Berlinale. Utalentowani młodzi kompozytorzy w unikalnych konkursach natychmiastowej improwizacji i muzyki filmowej. Program 7. edycji festiwalu z Siłą Kobiety jako tematem przewodnim inspirował, uczył i pobudzał do dyskusji.

FILM

Tegoroczny program filmowy Transatlantyku obejmował kilkaset seansów w Multikinie Silver Screen, Muzeum Kinematografii, Kinie Łóżkowym oraz na plenerowych pokazach organizowanych wspólnie z festiwalem Polówka. Jako pierwsi w Polsce zaprezentowaliśmy między innymi nagrodzony w Cannes film "Montparnasse i dziewczyna" Léonor Serraille, jedną z najgłośniejszych premier festiwalu Sundance "Brisgby Bear" Dave'a McCary'ego oraz "W czterech ścianach życia" Philippe’a van Leeuwe’a — laureata Nagrody Publiczności w sekcji Panorama i Nagrody Specjalnej na festiwalu w Berlinie. 55 filmów miało podczas festiwalu swoje polskie premiery.

Na Transatlantyk Festival wyjątkowymi nagrodami zostali uhonorowani wybitni twórcy, goście specjalni festiwalu: amerykański aktor Edward Norton i argentyńska reżyserka Lucrecia Martel. Podczas Gali Zamknięcia Edward Norton otrzymał nagrodę Transatlantyk Glocal Hero Award, przyznawaną wyjątkowym ludziom, których lokalne i globalne działania kształtują oblicze współczesnego świata. Amerykański aktor jest piątym w historii festiwalu laureatem tego wyjątkowego wyróżnienia. Dotychczas festiwal uhonorował nagrodą Transatlantyk Glocal Hero Award duńskiego naukowca Bjørna Lomborga, teoretyczkę i krytyczkę kultury prof. Gayatri Chakravorty Spivak, małżeństwo Elżbietę i Krzysztofa Pendereckich oraz Yoko Ono.

Natomiast w czwartek 20 lipca przed projekcją filmu "Kobieta bez głowy" prestiżową jubileuszową nagrodę FIPRESCI 92, przyznawaną przez Międzynarodową Federację Krytyków Filmowych FIPRESCI odebrała z rąk Sekretarza Generalnego FIPRESCI Klausa Edera Lucrecia Martel. Nagroda ta celebruje ponad dziesięć dekad istnienia Federacji, podkreślając rolę i znaczenie krytyki filmowej. Powstała w 1925 roku FIPRESCI to obecnie najpoważniejsza i najbardziej prestiżowa organizacja zrzeszająca krytyków filmowych z całego świata. Nagroda jubileuszowa FIPRESCI została w Polsce wręczona po raz pierwszy właśnie na festiwalu Transatlantyk.

Przyznawaną przez publiczność nagrodą Transatlantyk Distribution Award w wysokości 40 000 PLN został uhonorowany obraz Blandine Lenoir "Pięćdziesiąt wiosen Aurory”, a nagrodę Young Film Critics Award przyznawaną przez zwycięzców konkursu organizowanego w ramach Festiwalu Krytyków Sztuki Filmowej Kamera Akcja dla najlepszego debiutu reżyserskiego otrzymał film "Cierpkie mleko" Huberta Charuela. Drugą edycję Konkursu Polskich Krótkich Metraży i nagrodę w wysokości 10 000 PLN wygrała Julia Orlik i jej animowany "Bankiet".

Jak co roku ogromną popularnością cieszyły się seanse uznanego przez magazyn BuzzFeed za jedno z dziesięciu najwspanialszych kin świata Kina Łóżkowego, które tym razem stanęło w Pasażu Schillera - bilety na wszystkie pokazy zostały wyprzedane. Nie mogło zabraknąć także Kina Kulinarnego, którego program został przygotowany we współpracy z Międzynarodowym Festiwalem Filmowym Berlinale, a wspaniałe kolacje do pięciu seansów przygotowała szóstka wybitnych szefów kuchni: Wojciech Modest Amaro, Robert Skubisz, Katarzyna Daniłowicz, Tomasz Purol, Mariusz Pieterwas i Sebastian Krauzowicz. Po raz pierwszy zaprosiliśmy widzów do plenerowej Kuchni Transatlantyk, w której przez cały dzień można było spróbować dań serwowanych przez festiwalowych szefów kuchni.

Bohaterami sekcji retrospektywnych Zbliżenie byli w tym roku Lucrecia Martel, Edward Norton, którzy spotkali się z festiwalową publicznością podczas specjalnych Master Class oraz Barbara Sass, po której filmach odbył się szereg spotkań z aktorkami, grającymi główne role: Magdaleną Cielecką, Dorotą Stalińską czy Izabelą Drobotowicz-Orkisz.

Bardzo dużym zainteresowaniem widzów cieszyła się premierowa sekcja Historie Kina: Debiuty Mistrzów, której tematem były wybitne debiuty reżyserskie. Sympatycy kina, które trudno zaklasyfikować do jakichkolwiek szufladek wybierali wieczorne pokazy cyklu Kino Klasy B i Inne Szaleństwa.

Nie zabrakło także propozycji dla najmłodszych widzów i starannie wyselekcjonowanych filmów w ramach Filmowego Klanu Urwisów.

Z kolei pokazy plenerowe (część z nich pod hasłem Girl Power!) organizowaliśmy wspólnie z łódzkim festiwalem Polówka, wyjątkową projekcję dokumentu "Jazz In Poland" zrealizowaliśmy wspólnie z Filmoteką Narodową - Instytutem Audiowizualnym, a seanse "Abu:Ojciec", "Belindy" i "Chaveli" w partnerstwie z Festiwalem Mediów Człowiek w Zagrożeniu. Podczas festiwalu Transatlantyk obchodziliśmy 10. rocznicę powstania Łódzkiego Funduszu Filmowego, prezentując szereg polskich filmów współprodukowanych przez Łódź Film Commission.

Podczas festiwalu odbyła się Sobota z Awangardą - przegląd najważniejszych tytułów kina eksperymentalnego, który odbył się w sobotę 14 lipca na terenie OFF Piotrkowska. Sobota z Awangardą była częścią wydarzeń w ramach Roku Awangardy, który właśnie obchodzimy. Wielu widzów wybrało się na pokazy filmów stworzonych przy pomocy wirtualnej rzeczywistości Czasoprzestrzenie VR, które pokazywaliśmy w EC1. Zaprosiliśmy też widzów na kolejną odsłonę Śniadania z Transatlantykiem, które odbyło się w restauracji Bawełna, a prezentowanym filmem (do którego zaserwowano tematycznie nawiązujące śniadanie) był "American Honey" Andrei Arnold.

SPOTKANIA

Podczas tegorocznej edycji festiwalu Transatlantyk z widzami spotkało się kilkudziesięciu wybitnych przedstawicieli kultury i sztuki z całego świata. Bohaterami spotkań Master Class, podczas których zaproszeni goście dzielą się z widzami swoim doświadczeniem zawodowym, byli m.in. reżyserka Lucrecia Martel (najważniejsza przedstawicielka argentyńskiej nowej fali, której obrazy były prezentowane na festiwalach w Berlinie i Cannes), operator Michael Seresin (stały współpracownik Alana Parkera - m.in. "Harry Angel", "Ptasiek") oraz montażystka Anne-Sophie Bion (nominowana do Oscara za film "Artysta").

Ogromne zainteresowanie widzów wywołała wizyta aktora Edwarda Nortona (m.in. "Podziemny krąg", "Więzień nienawiści"), którego Master Class w łódzkim Teatrze Wielkim wysłuchało ponad 1000 osób. Prowadzącym spotkanie był filmoznawca i krytyk filmowy Michał Oleszczyk.

Z widzami rozmawiali między innymi Philippe Mora, Trevor Graham ("Monsieur Mayonnaise"), Andrzej Seweryn, Jan P. Matuszyński ("Ostatnia rodzina"), Janusz Majewski, Wojciech Karolak, Krzysztof Sadowski ("Jazz In Poland"), Magdalena Cielecka ("Pokuszenie"), Dorota Stalińska ("Krzyk") czy Greg Zgliński ("Zwierzęta"). Pełna sala wysłuchała rozmowy Grażyny Torbickiej i Klausa Edera (sekretarz generalny FIPRESCI), poświęconego przyszłości krytyki filmowej na świecie.

W ramach czterech spotkań pod hasłem Raporty Mniejszości festiwalowi widzowie mieli okazję porozmawiać z kobietami-współtwórczyniami prezentowanych filmów: Dorotą Roqueplo i Urszulą Grabowską ("Wspomnienie lata"), Kingą Baczyńską ("Maria Skłodowska-Curie"), Olgą Żukowicz, Pauliną Korwin-Kochanowską i Katarzyną Szczerbą ("Las, 4 rano") oraz Ewą Brodzką ("Powidoki").

O tematach, którymi żyje obecnie Polska i świat rozmawialiśmy z zaproszonymi gośćmi podczas debat Salonu Polityki oraz Radia TOK FM, których prowadzącymi byli Rafał Woś i Patrycja Wanat. Codziennie w Kinie Łóżkowym odbywały się także wykłady SWPS.

MUZYKA

Transatlantyk rozpoczął się od Wielkiego Czytania Kobiet, widowiska muzyczno-literackiego z muzyką Jana A.P. Kaczmarka, wykonywaną przez Hollyłódzką Orkiestrę Filmową pod batutą Moniki Wolińskiej, chór Vivid Singers i sopranistkę Joannę Jakubas. Podczas spektaklu na scenie pojawiło się dziewięć wyjątkowych kobiet - aktorki Katarzyna Herman, Justyna Wasilewska, Zofia Wichłacz i Agnieszka Żulewska, reżyserka Joanna Kos-Krauze, pisarki Katarzyna Bonda i Sylwia Chutnik, projektantka Joanna Klimas oraz reżyserka całego widowiska Maria Sadowska, które przeczytały fragmenty tekstów słynnych pisarek, m.in. Simone Beavuoir, Doris Lessing czy Patti Smith. Muzyczną gwiazdą Gali Zamknięcia był zespół Kwadrofonik.

Podczas festiwalu odbyły się także dwa międzynarodowe konkursy kompozytorskie: Transatlantyk Film Music Competition™ (FMC) oraz Transatlantyk Instant Composition Contest™ (TICC). Zwycięzcą konkursu FMC został Ruslan Perezhilo (Łotwa). Natomiast w konkursie TICC pierwsza nagroda przypadła w udziale Polakowi Jakubowi Czerskiemu. Łączna pula nagród w obu konkursach wyniosła ponad 82 000 PLN. Podczas Gali wręczono też wspólną nagrodę festiwalu Transatlantyk i Stowarzyszenia Autorów ZAiKS przyznawaną najlepszemu polskiemu finaliście konkursu FMC. Wyróżnienie w wysokości 20 000 PLN otrzymał polski muzyk Antoni Wojnar. Jurorami w konkursie ICC byli Michael P. Aust (dyrektor międzynarodowego festiwalu filmowego w Brunszwiku oraz międzynarodowego festiwalu muzyki filmowej Soundtrack Cologne w Kolonii), Matthijs Kieboom (kompozytor, laureat konkursu ICC w 2011 roku), Piotr Metz (słynny dziennikarz muzyczny) oraz Jan A.P. Kaczmarek. Natomiast laureatów konkursu FMC wyłoniło jury w składzie: Anne-Sophie Bion (montażystka), Jean-Michel Bernard (kompozytor muzyki filmowej), Wiesław Komasa (aktor filmowy i teatralny), Michael Seresin (operator) i Jan A.P. Kaczmarek.

Komplet widzów obejrzał koncert wybitnego kompozytora muzyki filmowej Jeana-Michela Bernarda (autor muzyki do filmów Michela Gondry'ego, m.in. "Jak we śnie" czy "Uwaga, awaria" oraz piosenek do "Hugo i jego wynalazek" Martina Scorsese), który wystąpił w czwartek, 20 lipca w łódzkim Teatrze Nowym im. Kazimierza Dejmka w towarzystwie gościa specjalnego, Marii Sadowskiej.

Bohaterem spotkania Talking Piano, podczas którego kompozytorzy przybliżają widzom swoją zawodową drogę, był w tym roku Dyrektor Transatlantyku, laureat Oscara za muzykę do filmu "Marzyciel" Jan A.P. Kaczmarek. Rozmowa, którą prowadził brytyjski dziennikarz Tim Burden była przeplatana fragmentami kompozycji Jana A.P. Kaczmarka, wykonanymi przez autora na żywo.

BRANŻA

Podczas tegorocznej edycji festiwalu po raz pierwszy odbyły się branżowe warsztaty Lodołamacz, których tematem była dystrybucja filmowa. Uczestnicy warsztatów rozmawiali o tradycyjnych i nietradycyjnych metodach dystrybuowania filmów, przyjrzeli się różnym formom dystrybucji od strony prawnej, poznali nowe rozwiązania oraz nowe kierunki w dystrybucji. Komplet uczestników brał udział w warsztatach Nasze słabe silne strony, skierowanych do kobiet-filmowców.


Serdecznie dziękujemy wszystkim uczestnikom tegorocznej edycji festiwalu Transatlantyk - do zobaczenia za rok!