O jubileuszu i historii Dyskusyjnego Klubu Filmowego pisze dla nas Karolina Gurazda z Radomska.
WARTO ROZMAWIAĆ W KINIE
Rok 1975. Na ekrany kin wchodzi adaptacja powieści
Władysława Reymonta „Ziemia Obiecana” w reżyserii Andrzeja Wajdy,
na Stadionie Śląskim w Chorzowie Polska
pokonuje Holandię 4:1 w meczu eliminacyjnym
do mistrzostw Europy, a w Radomsku – mieście stolarzy –
powstaje Dyskusyjny Klub Filmowy. Pracujący w domu kultury Zdzisław
Stolarczyk tworzy radomszczański mikroświat sympatyków kina,
przekształcający się z biegiem lat w prężnie działający klub
pasjonatów X Muzy.
Od początku istnienia klubu jego najważniejszych celem staje
się popularyzacja ambitnych i wartościowych filmów polskiej i
światowej kinematografii. Widzowie nie tylko uczestniczą w
seansach, ale także biorą udział w pełnych pasji, kameralnych
dyskusjach. Na spotkaniach pojawiają się znakomici goście wprost z
białego ekranu, m.in. aktor Mirosław Konarowski - odtwórca
głównej roli w filmie „Con amore” (reż. Jan Batory, Ludmiła
Niedbalska), a o pracy na planie „Daleko od szosy” opowiada widzom
Krzysztof Stroiński. Zdzisław Stolarczyk wspomina również o wizycie
Krystyny Jandy i Andrzeja Seweryna, promujących w Radomsku
„Granicę” – adaptację książki Zofii Nałkowskiej w reżyserii Jana
Rybkowskiego.
W latach 80. ster w DKF-ie przejmuje Artur Kwiatkowski.
Pojawiają się filmy z czytanymi na żywo podczas seansu listami
dialogowymi, pozyskiwane i przywożone na jednorazową projekcję z
węgierskiej, francuskiej czy amerykańskiej ambasady. Często były to
tzw. półkowniki, których rozpowszechnianie zostało uniemożliwione
przez cenzurę prewencyjną w Polsce okresu komunizmu. I tak w
repertuarze ówczesnych projekcji pojawia się – na życzenie
DKF-owiczów – „Blaszany bębenek” Volkera Schlöndorffa, którego nie
wolno wyświetlać publicznie. Na spotkanie przyjeżdża także
Janusz Zaorski z „Matką Królów”, a radomszczanin Stanisław Różewicz
prezentuje „Kobietę w kapeluszu”. Dla Artura Kwiatkowskiego klub
był i ciągle pozostaje miejscem projekcji niszowych, ambitnych
filmów, po których każdy widz może wziąć udział w nieskrępowanej
dyskusji. „Sensem DKF-u nie jest tylko oglądanie filmów,
najciekawsze rzeczy dzieją się tuż po projekcji – są to emocje
wypływające ze wspólnej rozmowy, wymiany spostrzeżeń i z pasji do
kina” – twierdzi Artur Kwiatkowski.
„Dzień z Nikiforem”, podczas którego pracownicy MDK łączą się
telefonicznie z Krystyną Feldman i przeprowadzają z nią wywiad po
projekcji dokumentu Grzegorza Siedleckiego „Człowiek zwany
Nikiforem” oraz dramatu „Mój Nikifor” w reżyserii Krzysztofa
Krauze, otwiera kolejny etap działalności klubu, prowadzonego
wówczas przez Krystynę Michalską. Do Radomska, na zaproszenie
DKF-u, przyjeżdża m.in. aktorka Anna Seniuk, reżyser Paweł
Woldan, ponownie Stanisław Różewicz z „Kinemą”, reżyser Marek
Lechki, aktor Przemysław Bluszcz czy reżyserka Magdalena Piekorz. W
2009 roku, na 100-lecie kina w Radomsku, radomszczanie
oglądają film niemy z 1921 r. „Janosik 21” (wpisany na listę
Światowego Dziedzictwa UNESCO) słowackiego reżysera Jaroslava J.
Siakela, do którego muzykę na żywo gra „Kwartet Jorgi”. Według
Krystyny Michalskiej obecnie Internet stwarza praktycznie
nieograniczony dostęp do treści kultury. I to jest prawdziwe
wyzwanie dla Dyskusyjnego Klubu Filmowego. Trzeba znaleźć sposób,
by skłonić widza do przyjścia na film o wysokich walorach
artystycznych. „Seanse w ramach DKF-u są pretekstem do dyskusji nie
tylko o kinie, ale także o świecie, w którym żyjemy" –
dodaje.
Niedawno zostałam nową opiekunka Klubu. Teraz przede mną stają
nowe, filmowe wyzwania. Obecnie na spotkania DKF-u regularnie
przychodzi około 40 osób, które miały już okazję spotkać się i
porozmawiać z aktorami Jowitą Budnik, Marcinem Bosakiem, reżyserem
Jackiem Bławutem i profesorem Jerzym Stuhrem. Formuła DKF-u
zostaje niezmienna od lat: prelekcja – projekcja – dyskusja. Trochę
inaczej wygląda to w przypadku powstałego w marcu 2014 r. z myślą o
najmłodszych widzach Małego DKF-u. Po projekcjach (przede
wszystkim polskich produkcji animowanych i rysunkowych) dzieci
uczestniczą w warsztatach plastycznych z nagrodami. Dwukrotnie Klub
uczestniczył w Objazdowym Festiwalu Filmowy Watch Docs. Prawa
Człowieka w Filmie, który był dla widzów niepowtarzalną szansą
obejrzenia dokumentów z całego świata, rzadko obecnych w
oficjalnej dystrybucji kinowej. W 2014 r. (w ramach festiwalu)
radomszczanie obejrzeli m.in. „Naszą klątwę” Tomasza Śliwińskiego,
która w 2015 r. była nominowana do Oscara w kategorii
„Najlepszy krótkometrażowy film dokumentalny”. W repertuarze DKF-u
znalazły swoje miejsce również tematyczne Maratony Filmowe, seanse
dla seniorów czy Dni Kina oraz warsztaty z gwiazdami polskiej
kinematografii. Realizację projektu od kilku lat wspiera Polski
Instytut Sztuki Filmowej przy współudziale Filmoteki Narodowej.
Dyskusyjny Klub Filmowy czynnie promuje kampanię społeczną „Legalna
Kultura”, której istotą jest m.in. uświadamianie odbiorcom sztuki
wagi korzystania z jej legalnych zasobów, z zachowaniem wszelkich
praw przynależnych twórcom.
Rok 2015. DKF działający w Miejskim Domu Kultury w Radomsku
skończył 40 lat. Zwieńczeniem okrągłych urodzin była gala
jubileuszowa, którą uświetnił koncert muzyki filmowej w wykonaniu
zespołu Apertus Quartet i projekcja nominowanego do Oscara filmu
„11 minut” w reżyserii Jerzego Skolimowskiego. Zespół Apertus
Quartet, czyli cztery artystki grające na skrzypcach – Marta
Kalińska i Paulina Wielgosińska, altówce – Małgorzata
Sowierka-Chmiel i wiolonczeli – Maria Katarzyna Filipiak, wykonały
m.in.: walc z „Ziemi Obiecanej”, tematy muzyczne z filmu
„Vabank”, „Kariera Nikodema Dyzmy”, „Daleko od szosy” i
„Poszukiwany, poszukiwana” oraz balladę z serialu „07 zgłoś się”.
Był tort i były życzenia: „ambitnych filmów i widzów z iskierką
ciekawości w oku”.
Cóż, 40 lat minęło jak jeden dzień. Przed nami kolejne
prelekcje, projekcje i dyskusje pełne szacunku do widza, obrazu i
słowa. Filmy, po których brak tchu, i takie, o których myśli się
tygodniami. Do zobaczenia w kinie!
Karolina Gurazda
Autorka uczestniczyła w warsztatach medialnych dla
pracowników instytucji kultury, które zorganizował ŁDK w ramach
Regionalnej Akademii Kadr Kultury.