– Minister kultury i dziedzictwa narodowego Piotr Gliński desygnował już swoich przedstawicieli do Rady Programowej Narodowego Centrum Kultury Filmowej, dlatego mam nadzieję, że rada będzie mogła się zebrać i rozpocząć pracę – poinformował Rafał Syska na kolejnym spotkaniu dotyczącym koncepcji działania NCKF, które odbyło się 17 maja. Szef centrum oraz jego współpracownicy zgromadzonym w auli Wydziału Filologicznego Uniwersytetu Łódzkiego przedstawicielom środowiska filmowego opowiadali szczegółowo o kolejnych etapach powstawania instytucji, uruchamianiu poszczególnych nurtów działalności oraz tłumaczyli, dlaczego ten proces musi trwać tak długo. Przypomnijmy: ostateczne otwarcie NCKF przewidziano na 2019 rok.

Do końca 2016 roku trwać będzie przeprowadzenie kwerend (tworzenie list obiektów, które złożą się na wystawy stałe) i opracowanie scenariuszy wystaw, czyli ścieżek dydaktycznych, zaplanowanie adaptacji budynku EC1 Wschód na potrzeby NCKF (pierwotnie w EC1 Wschód miało się mieścić studio filmowe Davida Lyncha i tzw. Teatr Dźwięku, gdzie nagrywano by muzykę do filmów). Ma to zapewnić dobrą komunikację i funkcjonalność.  

Według planu, w grudniu 2016 roku ogłoszony zostanie konkurs na projekt architektoniczno-aranżacyjny  wystaw stałych. Natomiast już od stycznia 2017 roku w centrum rozpoczną się działania edukacyjne. Michał Pabiś-Orzeszyna, kierownik Działu Edukacji Filmowej: - Chcemy, aby cała przestrzeń NCKF skoncentrowana była wokół idei edukowania o filmie i do filmu. Przygotowujemy ważne raporty dotyczące edukacji filmowej w Polsce i w Europie oraz projekt badawczy dotyczący kompetencji filmowych wśród dzieci i młodzieży.

W sierpniu 2017 ogłoszony zostanie przetarg na wykonanie ekspozycji (według wybranego w kwietniu projektu). Pierwszym „obiektem” NCKF oddanym do użytku ma być sala kinowa (październik 2017). Od tej chwili będą się tam odbywały regularne projekcje, choć dyrektor Syska zaznaczył, że nie można się do tych dat przywiązywać tak na sto procent. 

Pierwsze dwie (z trzech zaplanowanych) ścieżki dydaktyczne mają być uruchomione w październiku 2018 roku. Będą to: wystawa poświęcona procesowi powstawania filmu oraz ekspozycja prezentująca ewolucję technologii filmowych. W tym czasie będą też już działały biblioteka, sale edukacyjne i sklep. Trzecia ścieżka dydaktyczna – wystawa poświęcona historii kina polskiego – ma zostać oddana do dyspozycji zwiedzającym na początku 2019 roku.

Jako istotną przyczynę wydłużania się procesu uruchamiania NCKF dyrektor Syska oraz Łukasz Biskupski, kurator wystaw stałych, wskazywali czasochłonne procedury aplikacyjne związane z pozyskiwaniem z funduszy unijnych środków (ok. 13 mln zł) na budowę ścieżek dydaktycznych. Ich łączny koszt to ok. 20 mln zł. - Kto z państwa miał do czynienia z wykorzystaniem środków unijnych w inwestycjach budowlanych, wie, jaki koszmar biurokratyczny musimy przejść - mówił Biskupski.

Odpowiadając na pytanie o kolekcję i charakter NCKF jako muzeum, Syska stwierdził: - To ma być muzeum nowoczesne, bliskie wzorcowi np. Muzeum Powstania Warszawskiego, Muzeum Solidarności, Muzeum Polin - muzeów interaktywnych, multimedialnych, narracyjnych. Tu podstawą wystawy stałej nie musi być kolekcja. Będziemy gromadzić, kupować eksponaty głównie demonstracyjno-dydaktyczne, będziemy też opierać się na depozytach z innych instytucji, na działaniach audiowizualnych oraz na replikach.

Z sali padły też podpowiedzi, co do możliwych kierunków działania lub źródeł i osób, do których NCKF mógłby się odwołać. Mówiono więc o współpracy ze specjalistami z Politechniki Łódzkiej w sprawie budowy replik. Jest tam również pracownia zajmująca się nowoczesną technologią filmową motion capture. W dziedzinie kina sferycznego doświadczenie ma Jacek Nagłowski i jego łódzka firma Centrala Films. W kontekście zbiorów gotowych, którymi można by zasilić bibliotekę NCKF przypomniany został wydzielony księgozbiór filmowy z Łódzkiego Domu Kultury, który obecnie znajduje się w Bibliotece Wojewódzkiej im. Piłsudskiego. Pojawił się też postulat gromadzenia historii mówionych dotyczących Łodzi filmowej (archiwistyka społeczna).

Narodowe Centrum Kultury Filmowej to nowa instytucja prowadzona wspólnie przez ministra kultury i dziedzictwa narodowego oraz miasto Łódź, znajdująca się na terenie EC1 – zrewitalizowanej XIX-wiecznej elektrociepłowni. Jej zadania sformułowano tak: 

- organizacja ekspozycji stałych i czasowych

- prowadzenie działalności edukacyjnej dotyczącej historii oraz współczesności filmu polskiego i światowego, a także technologii audiowizualnych

- organizacja pokazów filmowych, przeglądów, festiwali

- prowadzenie działalności integrującej środowiska i podmioty związane z kulturą filmową

- patronowanie bibliotece filmowej

- współwydawanie czasopisma o tematyce filmowej oraz publikacji książkowych

- realizacja działań kulturalnych we współpracy z innymi jednostkami EC1

- współpraca z łódzkimi festiwalami filmowymi oraz podmiotami je organizującymi

Jak głosi koncepcja działania centrum przygotowana przez Rafała Syskę, NCKF ma stać się sercem polskiej kultury filmowej – najważniejszym miejscem promującym wiedzę o kinie, centralnym ośrodkiem propagowania edukacji audiowizualnej, siedzibą zasobnej biblioteki, koordynatorem działań edukacyjno-kulturalnych z zakresu kina, miejscem realizacji najważniejszych wystaw stałych i czasowych z zakresu filmu, centrum spotkań, konferencji, sympozjów, premier, miejscem opracowywania i ogłaszania kluczowych dla rozwoju filmu inicjatyw publicznych i społecznych. Ponadto musi stanowić centralną w Polsce instytucję integrującą działania naukowo-badawcze, propagatorskie i krytycznofilmowe dotyczące dziedzictwa kinematografii i jej ulokowania w przestrzeni współczesnej audiowizualności.

W EC1 Wschód znajdą się:

- wystawa stała poświęcona historii kina polskiego

- wystawa stała poświęcona procesowi powstawania filmu

- wystawa stała poświęcona ewolucji technologii mediów optycznych

- sale kinowe (sala na ok. 150 miejsc i dwie po 50)

- biblioteka z polskimi i zagranicznymi książkami i czasopismami na temat filmu, bogatą kolekcją płyt DVD i Blu-ray, dostępem do zdigitalizowanych materiałów audiowizualnych – filmów, fotosów i dokumentów gromadzonych w polskich i zagranicznych filmotekach i archiwach oraz baz danych, dostępem do dokumentów archiwalnych zgromadzonych w sekcji kolekcji specjalnych

- sale edukacyjne i warsztatowe

- sklep muzealny z pamiątkami, książkami, albumami, plakatami, filmami, fotosami i materiałami edukacyjnymi

- sale konferencyjne

- przestrzenie wystaw czasowych (Hala Maszyn) – będą się tu odbywać wystawy przygotowane w koprodukcji z europejskimi i amerykańskimi muzeami kina oraz ekspozycje własne

- zaplecze gastronomiczne

Ekspozycje stałe w NCKF opowiadać będą o różnych aspektach kina, jego historii, współczesności i przyszłości, kontekstach kulturowych i technologii, a także ewolucji odbioru i sposobach realizacji filmów. Ścieżki dydaktyczne powiązane będą z programami edukacyjnymi, demonstracjami sprzętu filmowego, warsztatami, zabawami pozwalającymi nakręcić krótki film, eksperymentować z animacją poklatkową, przymierzyć kostium i charakteryzację, a także poznać kolejne fazy realizacji filmu – od scenariusza po montaż efektów specjalnych, od preprodukcji po dystrybucję dzieła.

Twórcy Narodowego Centrum Kultury Filmowej liczą, że miejsce to będzie odwiedzać kilkaset tysięcy, a nawet milion osób rocznie.