Z koronawirusem, rzecz jasna. Na tym polega potęga literatury, że nawet jeśli mówi o czym innym, to zazwyczaj mówi o tym, o czym akurat myślimy. Tak jest też z najnowszą powieścią Jaroslava Rudiša. „Czeski Raj” nie jest idealną pozycją pandemiczną – opasłą, wielotomową, taką, w którą się zapadamy na wiele tygodni. To rzecz krótka, złożona niemal z samych dialogów, przelatuje się przez nią niezauważalnie, nawet najbardziej opornemu czytelnikowi jej lektura zajmie może dwa wieczory. Ale czytając ją, poczujemy się jak w domu (podczas epidemii), albowiem bohaterowie powieści także są zamknięci. Tyle że z własnej woli, i to ledwie na godzinkę. Poza tym do tego zamknięcia regularnie powracają, by uciec od rzeczywistości i podreperować się fizycznie i psychicznie. Spotykają się bowiem w saunie. A że w saunie nie można zbytnio tracić energii, ich rozmowy są ledwie rozmówkami, rzadko kiedy któryś z nich Zdecyduje się na przytoczenie dłuższej anegdoty. O czym się rozmawia? Jak to w saunie – o życiu. Czyli o jedzeniu, samochodach i sporcie. A że jest to sauna męska – to i o kobietach.

Nie możemy przy tym zapomnieć, że jest to czeska sauna męska. O czym więc może się tam również – jeśli nie przede wszystkim  – rozmawiać? Odpowiedź jest prosta i da się ją wywieść z narodowego stereotypu. Oczywiście chodzi o piwo. Oto – jak podpowiada tytuł – czeski raj (i to nie tylko w Czeskim Raju, gdzie dzieje się akcja powieści, ale w całych Czechach)! Ale, co dziwne – ale przecież sytuacja jest dziwna (i to nie tylko u nas za oknem, ale i w powieści Rudiša, w której sauna może w istocie okazać się zaświatami) – o piwie się tutaj mówi, ale się go nie pije. […]

Maciej Robert
--
Cały felieton w "Kalejdoskopie" 05/20, którego tematem jest "Sztuka w izolacji". Do kupienia w Łódzkim Domu Kultury (w czasie kwarantanny instytucja pozostaje zamknięta dla gości), punktach Ruchu S.A., Kolportera, Garmond-Press w salonach empik i łódzkiej Księgarni Ossolineum (Piotrkowska 181). A także w prenumeracie (w opcji darmowa dostawa do wybranego kiosku Ruchu): TUTAJ oraz w preferencyjnej prenumeracie redakcyjnej TUTAJ.

Możecie też słuchać naszych najlepszych tekstów w interpretacjach aktorów scen łódzkich, z Łodzią i regionem związanych na platformie "Kalejdoskop NaGłos": TUTAJ. Rozwijamy też tematyczny serwis "Podkasty Kalejdoskopu" TUTAJ.