Nakładem Wydawnictwa UŁ ukazało się drugie wydanie książki "Nazewnictwo miejskie Łodzi".
Cenne są informacje na
temat motywów nazwania danej ulicy akurat tą, a nie inną nazwą i daty
nadania nazwy konkretnym ulicom.
Nakładem Wydawnictwa Uniwersytetu Łódzkiego ukazało się
drugie, poprawione i uzupełniane wydanie książki "Nazewnictwo
miejskie Łodzi". Cenne są informacje na temat motywów nazwania
danej ulicy akurat tą, a nie inną nazwą i daty nadania nazwy
konkretnym ulicom.
Autorki - Danuta Bieńkowska, Elżbieta Umińska-Tytoń dokonały
analizy nazewnictwa miejskiego Łodzi. Zasadniczą część pracy
stanowi słownik pomyślany tak, aby obejmował zarówno kontekst
historyczny, jak i topograficzny. Nazewnictwo zgromadzone w tej
pracy ma charakter oficjalny - jest uwidocznione na planach miasta,
stosowane w urzędowych spisach i dokumentach, a także w prasie i w
większości w tej postaci używane przez łodzian. Badany materiał
dotyczy okresu od 1822 roku do czasów współczesnych - zgromadzono
nazwy aktualne i dawne, które funkcjonowały na przestrzeni
ostatnich dwóch wieków. Jako miasto
Łódź kształtowała się przez XIX stulecie, czyli wówczas, gdy system
nazewnictwa miejskiego dysponował już wykształtowanymi przez wieki
wzorcami nazewniczymi. W Łodzi gwałtownie powstające obiekty
miejskie szybko zyskiwały nazwy, zwykle nadawane lub sankcjonowane
urzędową decyzją. Inaczej niż w miastach o długiej, sięgającej
średniowiecza historii nie obserwujemy w Łodzi procesu
przekształcania się formuł opisowych w nazwy o ustalonej
strukturze. Interesujący jest proces przekształcania nazw
terenowych w nazwy miejskie.
W pracy nie uwzględniono natomiast nazw potocznych i
zwyczajowych.Nie opisano również obcojęzycznych nazw łódzkich ulic,
które obowiązywały np. w czasie I wojny i II wojny światowej. Tej
tematyce poświęcona będzie druga część tego opracowania
pt."Nazewnictwo miejskie Łodzi w czasach niewoli", która znajduje
się w przygotowaniu.
O
autorkach:
- Danuta
Bieńkowska ― prof. zw. dr hab. w Katedrze Historii Języka
Polskiego Uniwersytetu Łódzkiego. Autorka ponad stu prac –
monografii i artykułów – których tematyka dotyczy: 1.
Historyczno-stylistycznych oraz historycznojęzykowych badań
polskiego stylu biblijnego oraz religijnego (m. in. prace: Styl
językowy przekładu Nowego Testamentu Jakuba Wujka (na materiale
czterech ewangelii), Łódź 1992; Słownictwo i frazeologia w
Psałterzu przełożonym przez ks. Jakuba Wujka (1594), Łódź 1999;
Polski styl biblijny, Łódź 2002. 2. Studiów nad językiem mówionym
mieszkańców miast Polski centralnej (Łodzi, Radomska, Łęczycy) i
tzw. językiem familijnym (m.in. prace: Analiza tekstów polszczyzny
mówionej mieszkańców Łodzi i Radomska, „Rozprawy Komisji Językowej
ŁTN” XXXV, 1989, s.5-12; Z problemów frazeologii i leksyki
polszczyzny familijnej (na podstawie materiałów z Łodzi i
Radomska),[w:] Polszczyzna regionalna Pomorza 2, 1991, s.147-151;
Słownik dwudziestowiecznej Łodzi. Konteksty historyczne, społeczne,
kulturowe, Łódź, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego 2007, 346ss. –
współautorstwo: Marek Cybulski, Elżbieta Umińska-Tytoń). 3. Badania
stylu artystycznego i stylizacji językowej w literaturze pięknej
(m. in. prace: Z problemów stylizacji językowej w twórczości
Władysława Reymonta, Częstochowa 1985, Reymontowska sztuka słowa,
„Poradnik Językowy” 2008, nr 4, s. 50-67).
- Elżbieta
Umińska-Tytoń ― prof. zw. dr hab. w Katedrze Historii Języka
Polskiego Uniwersytetu Łódzkiego. Autorka ponad stu prac –
monografii i artykułów – dotyczących: 1. Polszczyzny potocznej
XVIII oraz XIX w. (m. in. prace: Polszczyzna potoczna XVIII wieku,
Łódź 1992 oraz Słownictwo polszczyzny potocznej XIX wieku. Łódź
2001). 2. Imion łodzian w różnych aspektach ich funkcjonowania (m.
in. 3. Polszczyzny regionalne (m. in.: Leksyka ginąca w
polszczyźnie mówionej łodzian, [w:] Miasto teren koegzystencji
pokoleń, Łódź 1999, s. 228-235; Co wiemy o łódzkich regionalizmach
leksykalnych? [w:] Wielkie miasto. Czynniki integrujące i
dezintegrujące, Łódź 1995, s. 62-70). 4. Dziewiętnastowiecznej
polszczyzny salonowej.