Od organizatorów:

Dynamiczny charakter współczesnego świata sprawia, że mapy i atlasy szybko tracą na aktualności. Dlatego potrzebujemy nowych, które będą zachęcać do poszukiwań nieodkrytych jeszcze znaczeń, doświadczeń i emocji. Pierwsza prezentacja wystawy „Atlas nowoczesności” stanowiła zaproszenie do wyprawy po ścieżkach, które prowadziły od źródeł nowoczesnego świata do współczesności. W nowej odsłonie proponujemy publiczności samodzielne wytyczenie tras w kontekście wyzwań przyszłości.

Nowoczesność. Epoka, według jednej teorii rozpoczynająca się wraz z wybuchem rewolucji francuskiej i zwycięstwem wzniosłych idei spod hasła: „wolność, równość, braterstwo”. Według drugiej, kojarzona z czasem erupcji innej rewolucji – przemysłowej oraz rozwojem bezdusznego kapitalizmu, wprowadzającego silny podział w społeczeństwie na wypracowujących zysk i nim dysponujących.

Era, której koniec wieszczono wiele razy, za każdym razem, wzbogacona o co najwyżej kolejne przedrostki, wychodziła z batalii wygrana. Niezmiennie wpływa na współczesny świat: kulturę, naukę, społeczeństwo, politykę, ekonomię, a także na wyobrażenia na temat nas samych. Chcąc zrozumieć obecny czas musimy ciągle do nowoczesności wracać. Wystawa dzieł z kolekcji Muzeum Sztuki w Łodzi proponuje właśnie taką poznawczą podróż.

Nazwaliśmy ją „Atlasem”, jest bowiem zbiorem map rozrysowujących topografię nowoczesności – czasoprzestrzeni, której geograficzne i chronologiczne granice pozostają płynne i nieokreślone. Tak samo, jak w pierwszej odsłonie „Atlasu” mapy te odnoszą się do 14 rozpoznanych przez nas terytoriów nowoczesnej czasoprzestrzeni: autonomii, eksperymentu, emancypacji, ja, kapitału, katastrofy, maszyny, miasta, muzeum, normy, tradycji, postępu, propagandy i rewolucji. Nowy „Atlas” zmienia jednak swój charakter – ma nie tyle opisywać rzeczywistość, ile zachęcać do tworzenia jej własnych, samodzielnych opisów. Tym sposobem, „Atlas” daje wyraz przekonaniu, że nie ma jednej nowoczesności, a wielość jej manifestacji łączy się z wielością oddziałujących na nią idei, wizji, religii, tradycji, społecznych, ekonomicznych i kulturowych kontekstów.

„Atlas” jest zatem również urządzeniem treningowym, które ma służyć ćwiczeniu naszej krytycznej wyobraźni. W dzisiejszym świecie, kształtowym przez liczne niepokojące zjawiska społeczne, to właśnie krytyczność wydaje się tym elementem tradycji nowoczesności, który przede wszystkim należy ocalić.

„Atlas nowoczesności. Ćwiczenia” to nie tylko kontynuacja wystawy zainaugurowanej w 2014 roku. To także kolejny etap rozpoczętych już kilkanaście lat temu prac nad kolekcją Muzeum Sztuki, których celem jest badanie, reinterpretacja i aktualizowanie znaczeń znajdujących się w niej dzieł. Kolejne prezentacje – od 2008 roku wystawiane w najnowszym oddziale Muzeum Sztuki, ms2 – zrywają zarówno z chronologicznym układem dzieł, jak i ideą wystawy stałej.

kuratorzy: Jarosław Suchan, Jakub Gawkowski, Paulina Kurc-Maj, Daniel Muzyczuk, Paweł Polit, Katarzyna Słoboda, Joanna Sokołowska
koordynacja wystawy: Katarzyna Mróz, Przemysław Purtak