Awangardowy folklor? Tak należałoby nazwać twórczość Bolesława Tomaszkiewicza, jednego z najoryginalniejszych współczesnych polskich artystów-tkaczy, który w  świadomy i twórczy sposób czerpie z tradycji swoich rodzinnych stron – z folkloru dawnego Księstwa Łowickiego. 

To mistrz unikatowej tkaniny podwójnej, choć w  dorobku ma też tkaniny odzieżowe, dekoracyjne, obiciowe, dywany, malarstwo, grafikę, metaloplastykę, biżuterię i snycerkę. Owa wszechstronność wynika z pracowitości i otwartości artysty, który w tym roku skończył... 90 lat.

Urodzony w 1930 roku w Zabostowie Małym, niewielkiej wsi obok Łowicza, już jako dziecko zetknął się z ludowym tkactwem – widział, jak się uprawia i obrabia len, jak wylicza długości osnowy zakładanej potem na domowe krosna. W jego rodzinnym domu każdy umiał zrobić skarpety czy rękawice, ojciec artysty sam wykonywał sprzęty gospodarskie, a nawet kapy na łóżka – szydełkiem, z białego kordonku. Bolesław Tomaszkiewicz zetknął się również z charakterystyczną dla regionu łowickiego tzw. „wymodzoną” kolorystyką (typową dla lat 30. XX wieku, polegającą na śmiałych zestawieniach np. różu i czerwieni, żółcieni i pomarańczu). Na co dzień obcował ze słynnymi pasiakami, ale też z pająkami i wycinanka-mi dekorującymi każdą księżacką chatę. To wszystko, wraz z szacunkiem dla natury, zaowocowało własnymi eksperymentami: z kolorem, warsztatem, kompozycją, nietypowymi materiałami, np. słomą łączoną z lnem na żakardowym krośnie.

Po ukończeniu gimnazjum w  Łowiczu kontynuował naukę w  liceum plastycznym w  Łodzi, a  w  1950 roku został przyjęty do PWSSP, dzisiejszej Akademii Sztuk Pięknych im. Władysława Strzemińskiego, z którą był związany zawodowo przez ponad 40 lat – od 1993 roku jako profesor zwyczajny. Równolegle pracował jako projektant w  przemyśle lekkim. Tkaniny według jego wzorów powstawały m.in. w Fabryce Pluszu i Dywanów im. Tadka Ajzena w  Łodzi czy w  Tomaszowskiej Fabryce Dywanów i Chodników, realizowano je też w  spółdzielniach rękodzieła artystycznego w  Łodzi, Leżajsku czy Łowiczu. W tej ostatniej miał praktyki jako student Wydziału Wzornictwa Włókienniczego – wytwarzane tam samodziałowe tkaniny odzieżowe, pasiaki i narzuty były dla Tomaszkiewicza wielką lekcją posługiwania się materią i kolorem, wykorzystaną potem przez niego w  kompozycjach tkanin unikatowych i dekoracyjnych, choćby w wełnianej tkaninie podwójnej z 2006 roku „Łowickie witki wierzbowe”.

Zainteresowanie tą techniką, również wywiedzioną z przedwojennych ludowych tradycji tkackich – tym razem Białostocczyzny i Podlasia – przełożyło się na wielki artystyczny sukces Bolesława Tomaszkiewicza, zwieńczony przygotowaną przez niego w ostatnich latach do druku fundamentalną pracą badawczą na temat techniki dwuosnowowych tkanin podwójnych (wydawcą miała być ASP, ale jak dotąd nie doszło do finalizacji planów). […]

Monika Nowakowska

Fragment artykułu pochodzi z Kalejdoskopu 12/20.
Więcej o numerze poniżej w sekcji Podobne artykuły.
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - -
Jak kupić "Kalejdoskop"?
Numer 12/20 do kupienia w Łódzkim Domu Kultury, punktach Ruchu S.A., Kolportera, Garmond-Press w salonach empik i łódzkiej Księgarni Do Dzieła (Próchnika 3). A także w prenumeracie:
- redakcyjnej - część kosztów wysyłki każdego numeru bierzemy na siebie, a prenumerata powiązana jest z prezentami dla kupujących - na początek każdy otrzymuje antologię naszych felietonów (i nie tylko) "The best Of.. Kalejdoskop. Felietony": TUTAJ
- dostępnej od lat via Ruch (w opcji darmowa dostawa do wybranego kiosku Ruchu): TUTAJ

Nasze PODKASTY

Możecie też słuchać naszych najlepszych tekstów w interpretacjach aktorów scen łódzkich, z Łodzią i regionem związanych - na platformie "Kalejdoskop NaGłos": TUTAJ i TUTAJ

Rozwijamy też tematyczne "Podkasty Kalejdoskopu", dostępne TUTAJ

* Nasze AUDYCJE

Od miesiąca współpracujemy z Radiem Kapitał realizując cykl "Oko Kalejdoskopu". Pierwszą audycję, rozmowę wokół "tez dla łódzkiej kultury" Michała Lachmana, dotyczącą tematu strategii dla łódzkiej kultury można odsłuchać TUTAJ.