TEMAT NUMERU: Jako że pamięć ludzka jest zawodna, wiedzę na temat przeszłości gromadzą archiwa, przechowujące dokumenty w postaci tekstów, zdjęć, filmów nagrań, przedmiotów. Wszystko to są świadectwa czasów, w jakich powstały. Chcecie wiedzieć, jak było naprawdę? Tam szukajcie odpowiedzi, choć to zadanie nie jest proste. Trzeba dotrzeć do materiałów „czystych”, nienaznaczonych propagandowym stygmatem, tworzonych bez intencji, jedynie z myślą, by ocalić pamięć. Takim zasobem materiałów „źródłowych” są archiwa społeczne, dokumentujące codzienność, historie lokalne, prezentujące przeszłe wydarzenia widziane oczami zwykłego człowieka.
Poławiacze perełEwa MEC
Widziane przez pryzmat osobistych przeżyć historie miejsc, grup społecznych czy konkretnych osób to bezcenne dziedzictwo dla przyszłych pokoleń. Jaka jest wartość tego typu dokumentów, wie najlepiej naród, który je bezpowrotnie utracił w licznych burzach dziejowych. Początki ruchu społecznego archiwistów wiążą się z powstaniem w 1982 roku podziemnej gazety „Karta”. Zespół redakcyjny pisma gromadził w dobrze ukrytej bibliotece dokumenty drugiego obiegu oraz świadectwa życia i działalności opozycjonistów w czasie stanu wojennego. Uzupełniane przez lata zbiory biblioteki stały się zalążkiem pierwszej środowiskowej kolekcji archiwalnej. (s. 18)
Przeszłość – lekcja życia
Bogdan SOBIESZEK rozmawia z Martą MADEJSKĄ
Skłonność do zachowywania śladów przeszłości wynika z odwiecznej ludzkiej potrzeby porządkowania świata, wyłaniania z chaosu, wspominania i odtwarzania zniszczonej rzeczywistości. Nasze działanie związane z Łodzią przemysłową jest formą inwentaryzacji spadku – mówi Marta Madejska, współtwórczyni portalu Cyfrowe Archiwum Łodzian Miastograf. (s. 22)
Z miłości do dziedzictwa
Anna MARYJEWSKA
Archiwa społeczne są fenomenem współczesnej kultury. Prowadzą je fundacje i stowarzyszenia, samorządowe instytucje kultury, głównie biblioteki, ale też osoby prywatne. – Początkiem archiwów jest pasja i zaciekawienie, chęć odkrywania nieznanych szerzej fragmentów historii – mówi Katarzyna Ziętal, dyrektorka Centrum Archiwistyki Społecznej. (s. 25)
Archeologia filmowa
Bogdan SOBIESZEK
Postęp technologiczny spowodował zmianę spojrzenia na archiwum. Dokumentalne materiały filmowe stały się powszechnie dostępne, zwłaszcza te spoza oficjalnego nurtu – wolne od publicystycznego kontekstu czy propagandowej manipulacji. W sieci powstały zbiory gromadzące zapisy codzienności, które uzupełniać mogą wszyscy. I korzystać z nich. W ten sposób w przyszłości rodzi się nowa przeszłość. Trochę niczym w dziwacznych, zapętlonych fabułach filmów spod znaku s.f. (s. 28)
Teksty przeczytacie we wrześniowym numerze „Kalejdoskopu” 9/2022.
Kategoria
Inne