Festiwalowe pokazy to fascynująca podróż nie tylko dookoła świata, ale także przez wiele ważnych tematów - od ekologii, przez politykę, psychologię, prawa człowieka, sztukę (także awangardową), popkulturę oraz relacje rodzinne. Hasło tegorocznej edycji MDAG brzmi „W relacji ze światem”, a jego znaczenie następująco tłumaczy dyrektor artystyczny festiwalu - Karol Piekarczyk: „W ślad za hasłem w tym roku skupiamy się na relacjach międzyludzkich i pokazujemy bezgraniczną złożoność naszej natury. Z jednej strony pozwala nam ona na przyjaźń, miłość i empatię. Z drugiej to właśnie nasz gatunek jest odpowiedzialny za wyniszczanie samego siebie i planety, która nie jest przecież domem tylko dla nas”.

W programie festiwalu pojawiło się kilka nowych sekcji, które oddają aktualne tendencje w kinie dokumentalnym. Sekcja Japan Story przygląda się różnym aspektom dalekowschodniej kultury. Zgromadzone w niej filmy pozwalają odpowiedzieć na pytanie, w czym jest nam blisko do japońskiego społeczeństwa, a gdzie różnice między nami widać najlepiej? Z kolei Niezapomniane historie kobiet przybliżają sylwetki wybitnych kobiet, które musiały walczyć o uznanie swoich zasług w zderzeniu z patriarchalną kulturą. Ich osiągnięcia były często wymazywane i długo czekały, żeby usłyszał o nich świat. O ludzkim poszukiwaniu życiowego balansu opowiadają historie zgromadzone w sekcji W drodze do szczęścia. Na pytanie, z jakimi wyzwaniami muszą mierzyć się rdzenni mieszkańcy różnych zakątków świata, odpowiedzi udzielają z tytuły w sekcji Pierwsze Narody.

Podczas festiwalu zostanie także zaprezentowany wybór najciekawszych doświadczeń VR pod nazwą MDAG Beyond.

Podczas MDAG swoje polskie premiery będą miały tytuły, które zwyciężyły na najważniejszych światowych festiwalach - Sundance i Berlinale. W przypadku Sundance będzie to aż pięć nagrodzonych filmów: zwycięzca międzynarodowego konkursu dokumentalnego - „Naturalna dzikość serca” Silje Evensmo Jacobsen; zwycięzca amerykańskiego konkursu dokumentalnego  - „Wojna porcelanowa” Brendana Bellomo i Slavy Leontyeva; zdobywca nagrody za najlepszą reżyserię w konkursie międzynarodowym - „Ibelin” Benjamina Ree; zdobywca nagrody za najlepszą reżyserię w konkursie amerykańskim - „Sugarcane” Juliana Brave NoiseCata i Emily Kassie; zwycięzca Special Jury Award for Cinematic Innovation - „Ścieżka dźwiękowa zamachu stanu” Johana Grimonpreza.

Z Berlinale programerzy przywieźli za to zdobywcę tytułu najlepszego filmu dokumentalnego festiwalu, czyli „No Other Land” Rachel Szor, Yuvala Abrahama, Hamdana Billala oraz Basela Adra. W najciemniejszym momencie swojego życia, w obliczu masowej eksmisji, palestyński aktywista Basel zaprzyjaźnia się z izraelskim dziennikarzem Yuvalem, który wspiera jego protesty.

Na festiwalu pojawi się także wiele interesujących filmów polskich, które znalazły się w Konkursie Polskim. Za ich sprawą poznamy między innymi 19-letnią DJ-kę Marysię („Rave”, reż. Dawid Nickel, Łukasz Ronduda), muzyków po przejściach („Dwadzieścia lat później: C.K.O.D.3”,  reż. Piotr Szczepański), rodzinę pomagającą uchodźcom („Las”, reż. Lidia Duda), bohaterki walczące o prawo Polek do aborcji („Nie jesteś sama”, reż. Karolina Domagalska), czy Gosię udowadniającą, że młoda osoba żyjąca ze schizofrenią może odnaleźć swoje miejsce w społeczeństwie („Posłuchaj, co chcę Ci powiedzieć”, reż. Małgorzata Imielska). Na MDAG pojawią się także giganci polskiej (pop)kultury - Wanda Rutkiewicz („Ostatnia wyprawa”, reż. Eliza Kubarska) i Marek Hłasko („8. dzień chamsinu”, reż. Zvika Gregory Portnoy), których losy i postaci zobaczymy w zupełnie nowym świetle.

Tegoroczna retrospektywa poświęcona jest twórczości pionierki kina queer i feministycznego, ikony oraz aktywistki Barbary Hammer. Obejmuje jej prace od początku lat 70. XX, kiedy reżyserka wprowadziła ciało oraz lesbijski akt na ekran, tworząc na tamte czasy sztukę naprawdę wywrotową, po jej ostatnie filmy powstałe w XXI wieku. Filmy Barbary Hammer są wynikiem eksperymentalnych poszukiwań narzędzi do podważania stereotypów dotyczących ról płciowych, tożsamości lesbijskiej, seksualności i obnażania historycznego wykluczenia nieheteronormatywnych osób z przestrzeni publicznej.

W programie znalazła się również zestaw wyjątkowych filmów, które w szczególny sposób zapisały się w historii Millennium Docs Against Gravity i kina dokumentalnego. 10 niezapomnianych pokazów klasyków i nowszych filmów, które warto znać, odbędzie się pod szyldem The Best of MDAG.

Program przeglądu w kinie Charlie

10 maja

godz. 18

Uroczyste otwarcie łódzkiej edycji festiwalu

„EFEKT YOUTUBE'A”
reż. Alex Winter, USA, 99 min.
Historia YouTube’a jest zarówno inspiracją, jak i przestrogą. Założony w 2005 roku przez trzech młodych informatyków z PayPal Holdings, szybko stał się jedną z najpotężniejszych internetowych platform. Początkowo odwiedzało go dziennie 8 milionów użytkowników – dziś już 2,6 miliarda. Obecnie jest drugą – po Google – najpopularniejszą witryną i ma ogromny wpływ na kulturę oraz społeczeństwo. Zapewniając łatwy i szybki dostęp do wiadomości czy rozrywki, jest również źródłem dezinformacji. Jak zmienił nasze życie i myślenie?

godz. 20

„JESZCZE NIE JESTEM TYM, KIM BYM CHCIAŁA”
reż. Klára Tasovská, Słowacja, Czechy, Austria, 2024, 90 min.
Film oparty wyłącznie na zdjęciach ukazuje życie i trudną artystycznie drogę Libuše Jarcovjákove. Od nielegalnych klubów nocnych w komunistycznej Pradze, poprzez dramatyczną decyzję o emigracji do Berlina, a następnie ucieczkę stamtąd do Tokio i powrót do Europy. Siła intymności i naturalność jej zdjęć wywodzą się stąd, że fotografuje nie tylko swoje pełne dramatycznych zwrotów życie, ale i transformację ciała oraz duszy. Bardzo późno doczekała się uznania. Po wystawie jej prac we Francji w 2019 roku zaczęto określać ją „Nan Goldin z Czechosłowacji”.

11 maja

godz. 18

„OSTATNIA WYPRAWA”
reż. Eliza Kubarska Polska, Szwajcaria, Nepal, Indie, Włochy, Austria, 2024, 80 min.
Prawdziwa historia Wandy Rutkiewicz, pierwszej kobiety świata i pierwszej osoby z Polski na najwyższych szczytach ziemi – opowiedziana przez nią samą. Wanda bez zaproszenia wkroczyła w męski świat wypraw wysokogórskich i zapłaciła za to najwyższą cenę. Reżyserka filmu, która sama jest alpinistką, wyrusza w Himalaje śladami Wandy. Wskazówką do poszukiwań jest audio-pamiętnik bohaterki znaleziony wśród materiałów archiwalnych. Wanda zaginęła 30 lat temu. Jej ciało nigdy nie zostało odnalezione. Niektórzy twierdzą, że została w klasztorze buddyjskim.

godz. 20

„AGENT SZCZĘŚCIA”
reż. Arun Bhattarai, Dorottyja Zurbó, Bhutan, Węgry, 2024, 94 min.
W Bhutanie władca postanawia zbadać poziom szczęścia swoich poddanych. Ankieter o imieniu Amber jeździ po kraju, w którym mieszkają głównie buddyści i odpytuje mieszkańców. Celem rozmów jest wypełnienie formularza, który ma na celu określenie poziomu szczęścia obywatela w skali od 0 do 10. Film z humorem opowiada o tak ulotnej i trudnej do jakiejkolwiek sztywnej klasyfikacji emocji, jaką jest szczęście. Amber zaczyna zastanawiać się nad własnym życiem.

12 maja

godz. 18

„DWÓJKA NIEZNAJOMYCH PRÓBUJĄCYCH SIĘ NIE POZABIJAĆ”
reż Jacob Perlmutter, Manon Oimet, Dania, Wlk. Brytania, 2024, 100 min.
Trzydzieści lat po przypadkowym spotkaniu 75-letnia dziś Maggie Barret i 84-letni Joel Mayerowitz nadal są w sobie bardzo zakochani. Natomiast ich związek nie jest pozbawiony komplikacji. Urodzony w nowojorskim Bronksie Meyerowitz to światowej sławy fotograf, mający na swoim koncie ważne wystawy i 40 książek. Urodzona w Wielkiej Brytanii Barrett to utalentowana, ale mniej rozpoznawalna artystka i pisarka. W ich związku pojawia się zgrzyt, który daje o sobie znać, gdy Maggie upada i łamie nogę, a Joel musi się nią opiekować.

godz. 20

„SPÓJRZ MI W OCZY”
reż. Lana Wilson, USA, 2024, 108 min.
Jeśli ktoś zadaje sobie pytanie, czy możliwe jest obcowanie z zaświatami, ten film studia A24 nie pozostawia złudzeń. Ani przez chwilę reżyserka (znana z filmu o Taylor Swift „Miss Americana”) nie próbuje nas przekonać, że siedmioro jasnowidzów, których poznajemy na spotkaniach z klientami oraz w scenach z życia prywatnego, ma tę nadprzyrodzoną „moc”. To, co na pewno doskonale potrafią, to usiąść naprzeciw kogoś, kogo nie znają i przekazać mu jasną oraz często pomocną refleksję na temat największych nawet zmartwień. Co sprawia, że ludzie płacą za ich usługi?

13 maja

godz. 18.30

„GRANDMAMAUNTSISTERCAT”
reż. Zuza Banasińska, Niderlandy, Polska 2023, 23 min.
Słowiańska postać wiedźmy, Baby Jagi, ulega w filmie przeobrażeniu w „prehistoryczną boginię z czasów matriarchatu”. Ta transformacja wywołuje wielowarstwowe refleksje na temat reprodukcji oraz tożsamości i prowadzi do konfrontacji z binarnymi podziałami, obracając często seksistowskie i antropocentryczne obrazy w narzędzia oporu wobec zinstytucjonalizowanej przemocy. Film stworzony z materiałów archiwalnych Wytwórni Filmów Oświatowych w Łodzi.

Spotkanie z reżyserką i producentami filmu z łódzkiej Wytwórni FIlmów Oświatowych.

14 maja

godz. 18.30

„LAS”
reż. Lidia Duda, Polska, Czechy 2024, 84 min.
Asia i Marek po studiach kupili stary dom tuż przy wschodniej granicy Polski – w Puszczy Białowieskiej, najstarszym lesie Europy. To ich mały raj – miejsce, w którym ich dzieci miały bezpiecznie dorastać z dala od problemów współczesnego świata. Dla Marysi, Ignacego i Franka las jest drugim domem, oswojonym i niebudzącym lęku. Ale pewnego dnia las się zmienia. Pojawiają się w nim Obcy, Inni, Uchodźcy – niechciani i w Polsce, i w Białorusi. Cała rodzina im pomaga, mimo że polskie prawo tego zabrania, bo jak można zostawić drugiego człowieka bez pomocy?

15 maja

godz. 18:30

„RAVE”
reż. Łukasz Ronduda, Dawid Nickel, Polska, 79 min.
Film opowiada o muzyce techno i kulturze rave w Polsce. Przewodnikiem po tym świecie jest dwójka młodych rejwerów z pokolenia Z: Marysia i Janusz oraz Marcello Zamenhoff, performer i jeden z pionierów techno w naszym kraju. Młodzi bohaterowie są zafascynowani modą na lata 90. XX wieku, ale posiadają też krytyczną świadomość naiwności oraz utopijności postulatów osób z pierwszego polskiego pokolenia techno. Film zderza współczesność z unikalnymi archiwami polskich imprez sprzed 30 lat, reprezentującymi konflikt pomiędzy miejską, artystyczną kulturą rejwową a wiejskmi imprezami techno spod znaku klubu Ekwador w Manieczkach. Bohaterowie szukają odpowiedzi na podstawowe pytanie, czy młodemu pokoleniu uda się pojednać podzieloną klasowo od lat 90. XX wieku scenę klubową w Polsce?

Spotkanie z reżyserami oraz bohaterkami i bohaterami filmu.

16 maja

godz. 18

„KAŻDA MAŁA RZECZ”
reż. Sally Aitken, Australia 2023, 93min.
Terry Masear w swoim domu i pięknym ogrodzie w Los Angeles prowadzi klinikę dla najmniejszych ptaków na świecie – kolibrów. Te drobne fascynujące stworzenia są tu przywożone z całej Kalifornii. Obrazy kolibrów, przypominających duszki z bajki połączone z pięknymi zdjęciami naturalnego środowiska, podkreślają główną tematykę filmu – odporność na ciosy zadawane przez życie i proces uzdrawiania ciała i duszy.

16 maja

godz. 20

„DRUGA SZANSA”
reż. Hans Block, Moritz Riesewieck, Niemcy, USA 2023, 86 min.
Firmy z Silicon Valley pracują nad awatarami, które pozwalają na rozmowy z tymi, którzy umarli. Bliscy mogą komunikować się poprzez chatbot, który symuluje zachowania i styl rozmowy osoby zmarłej. Christi rozmawiała ze swoją pierwszą miłością. Inni chcą pozbyć się poczucia winy, uzyskać zgodę na ułożenie sobie życia na nowo. Na razie nie wiadomo, jaki wpływ na naszą psychikę, serce, nerwy ma kontakt z tak skonstruowanym awatarem. Reżyserzy filmu nie udają, że znają odpowiedzi. Zadają kompleksowe, moralne i emocjonalne, pytania. Jedną z wiodących kwestii jest pozostawienie algorytmów poza moralnością. Co można zrobić z naszymi cyfrowymi szczątkami, pozostałościami w czeluściach Internetu i rodzinną cyfrową pamięcią?

17 maja

godz. 17.45

„W OGNIU. HISTORIA ANITY PALLENBERG”
reż. Alexis Bloom, Svetlana Zill, USA  2023, 113 min.
Opisywano ją jako boginię rock n’rolla, kapłankę voodoo, złą uwodzicielkę. Oskarżano o próbę rozbicia The Rolling Stones z uwagi na romanse z trzema członkami zespołu. Kilka piosenek Stonesów było inspirowanych jej osobą, nazywano ją nawet szóstym Stonesem. Pojawiła się także na okładce magazynu „Vogue”. Anita Pallenberg – niemiecka modelka i aktorka – zyskała sławę w latach 60. i 70. XX wieku dzięki swojej burzliwej biografii. Film, w którym pamiętniki Anity czyta Scarlett Johansson, opowiada o jej ekscentrycznym życiu, rodzinie i karierze. Poznajemy jej nieopublikowane do tej pory wspomnienia. Oglądamy nigdy wcześniej nie pokazywane archiwalia filmowe i zdjęcia rodzinne ukazujące jej role filmowe, a także pobyty w Szwajcarii, Nowym Jorku i Londynie. Obserwujemy ją w roli matki, ikony mody i projektantki. W filmie pojawiają się także członkowie jej rodziny oraz przyjaciele, w tym Keith Richards. Film opowiada słodko-gorzką historię kobiety, która żyjąc na krawędzi i mając rock’n’rollowego ducha, wywarła ogromny wpływ na kulturę i obyczaje swojego pokolenia, wyprzedzając znacząco swoje czasy.

godz. 20

„DWADZIEŚCIA LAT PÓŹNIEJ: C.K.O.D.3”
reż. Piotr Szczepański, Polska 2024, 70 min.
To trzecia część wyjątkowego, zaplanowanego na całe życie, projektu. Dwadzieścia dwa lata temu Piotr Szczepański postanowił co dziesięć lat kręcić film o grupie swoich przyjaciół, tworzących punkrockowy zespół Cool Kids of Death. Pierwszą częścią cyklu był świetnie przyjęty film dokumentalny „Generacja C.K.O.D.” z 2004 roku. Dwadzieścia lat od momentu założenia i dziesięć lat od rozwiązania zespół Cool Kids of Death, który zyskał już status kultowego, rozpoczyna jubileuszową trasę koncertową. Czy to spotkanie stanie się dla zespołu czymś więcej?

Spotkanie z reżyserem i muzykami C.K.O.D.


18 maja

godz. 17.30

„NIEWYRAŹNY KLEKOT PTAKÓW”
reż. Franciszek Berbeka, Polska 2023, 63 min.
​„Niewyraźny klekot ptaków” to historia pioniera polskiego filmu przyrodniczego, który wyrusza w swoją ostatnią podróż. Włodzimierz Puchalski, bezgranicznie zakochany w świecie natury, przez blisko pół wieku utrwalał jej piękno, pozostawiając po sobie tysiące metrów taśmy filmowej. Reżyser Franciszek Berbeka, wykorzystując unikatowe materiały z archiwum Wytwórni Filmów Oświatowych, opowiada o niezwykłej pasji Puchalskiego i cenie, jaką przyszło mu za nią zapłacić.

Spotkanie z reżyserem filmu i producentami z łódzkiej Wytwórni Filmów Oświatowych

18 maja, godz. 20

„NATURALNA DZIKOŚĆ SERCA”
reż. Silje Evensmo Jacobsen, Norwegia 2024, 83 min.
Przez lata rodzina złożona z rodziców i czwórki dzieci cieszyła się samowystarczalnym życiem na norweskiej farmie, z dala od zgiełku miasta, w harmonii z naturą. Niespodziewana tragedia wywróciła ich życie do góry nogami. Współczucie, które okazują sobie nawzajem, rozciąga się również na zwierzęta, dom i otaczającą naturę. Film stawia pytanie o to, jak kierować sobą i rodziną w czasach smutku. Akcentuje potrzebę zaakceptowania zmiany i znalezienia nowej drogi życia.

19 maja, godz. 18

„COPA 71”
reż. James Erskine, Rachel Ramsey, Wielka Brytania, 2023, 90 min.
Mistrzostwa świata kobiet w piłce nożnej po raz pierwszy zostały zorganizowane przez FIFA w 1991 roku. To wydarzenie postrzegamy jako oficjalny początek nowej ery w historii sportu, ale czy słusznie? 20 lat wcześniej odbył się w Meksyku pierwszy turniej zespołów kobiecych, który został wymazany z kart historii. Fakt, że zdecydowana większość fanów piłki nożnej nie wie nic o Copa 71, świadczy o tym, jak niewygodnym wydarzeniem była dla władz światowego futbolu. Film odkrywa przed nami bogactwo archiwalnych materiałów dotyczących turnieju. Za jego produkcję odpowiadają między innymi Venus i Serena Williams.

godz. 20

„NIE JESTEŚ SAMA”
reż. Karolina Domagalska, Polska, Szwecja 2024, 80 min.
W filmie „Nie jesteś sama" poznajemy z bliska Justynę, Kingę, Natalię i Karolinę – przyjaciółki i aktywistki tworzące Aborcyjny Dream Team. Dziewczyny pracują non stop – odbierają telefon pomocowy i chwalą się na TikToku, że umożliwiają 100 aborcji dziennie, szokując hasłem „Aborcja jest OK!”. Początkowo mało kto rozumie, że ich prowokacyjny styl to walka ze stygmą aborcyjną, a w tle jest batalia o wolność i zdrowie kobiet. Pomimo wyczerpania, każdego dnia stawiają się na posterunku i pytają: jak mogę ci pomóc? Czy siła siostrzeństwa ostatecznie zwycięży?